бичлэг Ердөө нэг, хоёрхоон жилийн өмнө би жагсаал цуглаан хийдэг хүмүүсийг үнэн сэтгэлээсээ үзэн яддаг байлаа. Ямар шалтгаанаар яагаад жагсаж байгаа нь надад ёстой сонин биш байсан ч түүнээс хамгаалах үүрэгтэй ажил хийж байсныхаа хувьд би дургүй байлаа. Нэг үгээр хэлбэл ийм үүрэгт ажил хийж байхдаа “ажил хийлгэхгүй хэдэн хаврын синдром бүхий нөхдүүд битгтий жагсаасай” гэж дотроо залбираад л жагссан үед нь үнэхээр л бухимддаг байлаа. Хүний хараал идэн идэн жагсаалын өөдөөс зогсох тийм ч хүсээд байхаар зүйл биш бөгөөд дээрээс нь өвөл бол хөл, чихний гэдэс хайраастай болохоор л дургүйцдэг юм. “Ямар үхсэнээ хийж ингэж жагсдаг байнаа. Энэнд орвол гэртээ үр хүүхдээ хараад, ажлаа хийгээд үр дүнтэй юм хийгээд байж баймаар юм” гэж мунхаг ухаандаа бодож явлаа.
Тухайн үед болж байсан хэдэн эсэргүүцлийн гэгдэх жагсаалаас л нь ихэнхи нь өнгө мөнгөний уур аястай байсан хийгээд хэдэн этгээд жагсагчдийн эгнээгээ тэлэхийн тулд гэдэс өлслөлөн хэдэн оюутан, архичин нөхдүүдэд хоол унааных нь мөнгийг өгөөд ирүүлж байсан дүр зураг одоо ч тод…. Харин үүнийх нь эсрэг “битгий жагсаал хийгээчээ” гээд мөнгө өгдөг бас хэдэн нөхдүүд байх. Тэр дор нь жагсаалаа хойшлуулдаг боловч энэ эргээд нөгөө жагсаалынхаа сүр хүчний нэг хэсэг болчихсон л давхиж явдаг тийм дүр зураг нүдэнд одоо хүртэл харагдаж байна.... Байх ч байлгүйдээ, ходоодоороо чимх гурил, атга тарианаас өөрсдийнхөө төлөөллийг сонгоод сурчихсан тийм л нийгэмд амьдраад л байгаа юм чинь.
Харин одоо бол байдал өөр болсон юм шиг. Нүдээ аниад чихээ дараад ч зүгээр нэг баймааргүй, буруу юмыг эсэргүүцэн жагсаж байгаа хүмүүстэй хамт жагсах хүсэл төрж ч байх шиг.. . Баригдмал биш чөлөөт сэтгэлгээний хүрээнд элдэв зүйлийг уншдаг судалдаг залуусын дунд бол бүүр ч өөр өнцгөөс юмыг харж сурч л байна. Жагсаал цуглааны тухай ч бодол аажмаар өөрчлөгдөж байна.
Би хамгийн анхны ардчилсан хувьсгалын жагсаалын тухай ерөөсөө мартагггүй юм. Тухайн үедээ багцаагаар арван хэд орчим настай нусан жулдрай байхдаа ээж аав хоёрынхоо ярианаас “жагсаалд оролцоно гэдэг бол үнэхээр нууц бөгөөд баригдвал ямар нэг мундаг том даргад арга хэмжээ авахуулж болох зүйл” гэж л багцаагаар ойлгож авч байсан.Ээж бүүр шивнэж ирж байгаад л аавд ”тийшээгээ очиж жагсаж байгаад баригдваа, ажилгүй болчих вий дээ ” гэж ирээд л захидаг байсан боловч хэзээний хоёулаа хүнээс нуугдан барин очиж жагсаж ирчихээд л санаа зовсон байртай байдагсан….. Миний мэдэх тэр жагсаалыг хүмүүс янз бүрээр л ярьдаг янз бүрээр л бичдэг дурсдаг, гайхуулдаг. Гэхдээ миний төсөөлөл бол ердөө энэ байлаа. Майн нэгний баяраар жагсаад ирэхээр нь нөгөө яагаав нээх олон өнгөтэй нэг тийм цаас ч юм уу юу ч юм бэ мэдэхгүй тийм зүйлийг усанд хийж байгаад тоглодог шагайгаа улаан ягаан, ногоон өнгөтэй болгодог байсан юм сан. Одоо тийм цаас юу гэж байхав дээ.
Баабарын “Нүүдэл суудал” номон дээр монголчуудын тэр дотор асч байгаа догшин хурц галыг бүдэг цог болгохын тулд нум сумных нь үзүүрийг модон болгож, эрэмгий хурдан морьдийг уралдаан болгож, эр хав хүч үздэг бөхтэй нь нийлүүлээд эрийн гурван наадас хэмээж шарын шашнаар хачир нэмснээр хүлцэнгүй ноомой ард түмэн болгосон бололтой. Тэгээд л наадам наргиа хэсч явах дуртай ард түмэн болсон гэж ойлгогдохоор бичсэн байна. Эх сурвалж нь тодорхой бус болохоор авах гээхийн ухаанаар хандвал зүгээр юм шиг.
Та бидний мэдэх Солонгос улсад өдөр болгон “бяцхаан эсэргүүцлийн жагсаал” болдог гэнэ. “Цалин нэмэхгүй байгаа дарга, мөнгө идсэн эрх мэдэлтнээ, хэн нэг эрх зөрчөөд , байгаль орчинд сөрөг нөлөө үзүүлээд байгаа үйлдвэр аж ахуйн нэгжийн гадаа бол толгойндоо алчуур боосон нөхдүүд гартаа бичиг барьж зүүж ирээд л жагсдаг” гэж тэнд хараар ажиллаж байгаад ирсэн манай нэг найз надад аминчирхаж ирээд ярьсан сан.. Хэзээ ч билээ дээ бас нэг хүн надад ярьж байсан гэхдээ би яг таг сайн санахгүй байна. Утга нь иймэрхүү байсан юм ”Нэг улсын үүрэн телефоны оператор үнээ нэмээд галзуурч л дээ. Учиргүй л хүний дургүй хүрмээр үйлдэл хийсэн юм байх. Тэгэхээр зэрэг хамаг үйлчлүүлэгчид бүгдээрээ нэг өдөр тохирч байгаад утсаараа хэн нь ч ярихгүй баахан хохирол учруулсан гэнэ. Тэгээд л тэмцлийнхээ дүнд гар утасныхаа нэгж төлбөрийн үнийг буулгаж чадсан юм байна. “ гэсэн.
Үнийн өсөлтийг эсэргүүцээд жагсчих хүн байна уу?. Чөлөөт ахмадын холбоооныхон нэг талхны үйлдвэр дээр очиж эсэргүүцсэнээс өөр гойд юм алга. Гэхдээ би чи та нэг нэгээрээ ингэж бодоод нийт масст нөлдөөлж чадахгүй л дээ. Жагсаал цуглаан хийх утга нь манайд огт өөр ухамсраас шалтгаалдаг юм шигээ. Дэлхий дахинд болоод байгаа хүлэмжийн хийн нэмэгдэл, дэлхийн дулаарал, Төвдийн хүний эрхийн төлөө тэмцэл, Иракийн дайны эсэргүүцлийн жагсаал манайд хэзээ ч болж байгаагүй. Болж байсан бол тэр зүгээр хэсэг бусаг хэдхээн хүний хүрээг хамраад л яригдаад л өнгөрч байсан байх. Харин яг одоо миний чиний та бидний амьдарлын энэ бүхнийг нэг тийш шийдэхийн төлөө үнийн хөөрөгдлийн эсрэг нийтийг хамарсан эсэргүүцлийн цуглаан хийвэл тэр хамгаалах үүрэг бүхий талд нь биш эсэргүүцэх чөлөөт хэсэгт нь би зогсмоор байна. Дуу хоолойгоо хүргэмээр байна. Яавал чиг яамаар л байна. /обод/
